Sinds 1 januari 2006 moet iedereen verplicht een zorgverzekering hebben. Het gaat dan om een basisverzekering: een aanvullende zorgverzekering of een tandartsverzekering zijn niet verplicht. Het eigen risico is het bedrag dat de patiënt zelf betaalt. Pas als de kosten hoger zijn, worden ze door de zorgverzekeraar vergoed.

Voor de basisverzekering geldt een verplicht eigen risico van (minimaal) € 385,-. Dit betekent dat verzekerden de eerste € 385,- aan zorgkosten (in dat jaar) zelf moeten betalen. Alles daarboven wordt door de zorgverzekering vergoed.

€ 385,- is het minimum bedrag. Verzekerden kunnen ervoor kiezen om het eigen risico te verhogen tot maximaal € 885,-

• Voordeel: de kosten voor de maandelijkse premie gaan omlaag
• Nadeel: áls er zorgkosten worden gemaakt, moet een hoger bedrag zelf worden betaald

Kinderen onder de 18 jaar betalen geen premie. Ze hebben daarom ook geen eigen risico.

Andere uitzonderingen zijn:

• consulten bij de huisarts. Hieronder vallen ook: e-consulten (digitaal contact met de zorgverlener, bijvoorbeeld via e-mail of via de chatfunctie in een zorg-app of een patiëntenportaal), videoconsulten en telefonische consulten
• de kosten van huisartsenzorg via een huisartsenspoedpost
• recepten
• doorverwijzingen
• verloskundige zorg
• kraamzorg
• wijkverpleging
• ketenzorg (samenwerking tussen verschillende zorgaanbieders)
• hulpmiddelen van thuiszorg (in bruikleen)
• nacontrole van orgaandonoren (nier- of levertransplantatie)
  
• griepprik (bij risicogroepen)
• zorg uit een aanvullende verzekering

Voor het eigen risico is er een verschil tussen zorg op de huisartsenspoedpost of op de spoedeisende hulp.

• Voor spoedeisende hulp bij een huisarts(enspoedpost) in het ziekenhuis geldt geen eigen risico
• Spoedeisende hulp bij het ziekenhuis valt wel onder het eigen risico

Bel daarom altijd eerst de huisarts, behalve in levensbedreigende situaties.